ΑΓΡΙΑ ΧΟΡΤΑ

http://agroselida.blogspot.gr ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΧΟΡΤΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.Τρώμε,ότι στέλνει ο Θεός!

Χόρτα

---

Η κρητική χλωρίδα παρείχε πάντα στο κρητικό νοικοκυριό τη δυνατότητα μιας οικονομικής και εύκολης τροφής. Αργότερα τα χόρτα και τα λαχανικά αποτελούσαν την κυριότερη τροφή των φτωχών και των καλλιεργητών της γης. Τις περισσότερες φορές καταναλώνονταν ωμά, όπως τα έβρισκαν στα χωράφια, και άλλα βραστά ή μαγειρευμένα με διάφορους τρόπους. Δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς μαγείρευαν τα χόρτα οι αρχαίοι Κρήτες. Το διαιτολόγιο των Κρητικών ήταν πάντα πλούσιο σε χόρτα και λαχανικά. Οι γευστικές συνήθειες κάθε περιοχής καθόριζαν όχι μόνον τους συνδυασμούς των χορταρικών που προέρχονταν από την κρητική φύση αλλά και τους τρόπους μαγειρέματος. Η «μόλοχος» των βυζαντινών τρώγεται βραστή ή και τηγανητή (μετά το βράσιμο) ως «σφουγγάτο» (Ομελέτα) με αυγά. Στο Μυλοπόταμο Ρεθύμνου τρώγονται οι τρυφεροί βλαστοί της τσουκνίδας ως «σφουγγάτο» αλλά και «γιαχνί» και είναι νοστιμότατοι. Άλλα λαχανικά που αναφέρονται σε βυζαντινά κείμενα και που παραμένουν βρώσιμα στη σημερινή Κρήτη είναι τα λάπαθα, τα βλίτα, οι γαλατσίδες και άλλα πολλά.
Πολλά από τα κρητικά φυτά χρησιμοποιήθηκαν για πολλούς αιώνες στη λαϊκή θεραπευτική, όπως ακριβώς είχαν χρησιμοποιηθεί και από τους σπουδαίους γιατρούς της αρχαιότητας. Από τα καλλιεργήσιμα λαχανικά είναι γνωστό ότι υπήρχαν τα περισσότερα από κείνα που καλλιεργούνται ακόμη στους Κρητικούς κήπους. Τα χόρτα και τα λαχανικά που καταναλώνονταν ωμά από τους παλαιότερους Κρητικούς είναι εξαιρετικής ποιότητας και σήμερα θεωρούνται άριστη τροφή. Συνήθως με τα χόρτα αυτά παρασκεύαζαν σαλάτες οι οποίες συνόδευαν το καθημερινό φαγητό.
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της άγριας βρώσιμης χλωρίδας της Κρήτης

• Την συναντούμε από την παραθαλάσσια έως και ορεινή ζώνη.
• Καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της χλωρίδας της Κρήτης σε καλλιεργήσιμη γη, αλλά και σε πετρώδη εδάφη, σε βραχώδεις ακτές και σε χέρσα χωράφια.
• Ένα μεγάλο μέρος της, μας δίνει εντυπωσιακά λουλούδια.

Τα πιο γνωστά χόρτα της Κρήτης είναι:

• Το σταμναγκάθι (Cichοrium Spinosun)
• Το ραδίκιο (Cichorium intibus)
• Η γλιστρίδα (Portulaca Oleracia)
• Οι παπούλες ή ψαρές ή καμπυλιές. (Lathyrus ochrus)
• Αγκινάρα (αγρια)
• Κρεμμυδια Κασσάνων
• Βολβοί (ασκορδουλακκοι)
• Ασκόλυμπρος
• Μάραθο (Foeniculum vulgare, Fennel)
• Αγριόπρασο ή σχινόπρασο (Allium Schoenoprasum, chives)
• Σκούλος: Τραγοπώγων (Tragopogon porrifolius L., Salisify ή Oyster plant)
• Ζοχός: Σογχός (Sonchus oleraceus L., annual sow thistle)
• Καυκαλήθρα: Τορδύλιο το άπουλο (Tordylium apulum L., hartwort)
• Σταφυλίνακας: Δαύκος (Daucus carota, queen anne’s lace)
• Πεντάνευρο: Αρνόγλωσσον-Πλαντάγον (Plantago, Plantain)
• Αχάτζικας: Σκάνδιξ, το χτένι της Αφροδίτης (Scandix pectenveneris L., venus comb ή shepherd’s needle)
• Λαγουδοπαξίμαδο: Γλήχωμα (Glechoma hederacea, ground ivy)
• Γοργογιάννης: Βερβένα η φαρμακευτική ή ιεροβοτάνη (Verbena oficinalis, verbena ή vervain)
• Στρουφούλι: Σιληνή (Silene vulgaris, bladder campion)
• Μαρουλίδα, Κοφτό, Αγριοραδίκι κ.λπ.(Taraxacum sp.)
• Γαλατσίδα (Reichardia picroides L.)
• Κάππαρη (Capparis spinosa L.)
• Κρίταμος (Crithmum maritimum)
• Κουτσουνάδα, Παπαρούνα (Papaver rhoeas L.)

Το σταμναγκάθι (Cichοrium Spinosun)

   Το χόρτο με τους περισσότερους λάτρεις και κυρίως αυτό που φυτρώνει στα παράλια που είναι (λόγω αλατιού) και νοστιμότερο. Θα το βρούμε και στην ορεινή ζώνη ανάμεσα σε βράχους, με τη χαρακτηριστική αγκαθωτή ταξιανθία του. Τα τελευταία χρόνια καλλιεργείται σε διάφορες περιοχές της Κρήτης αλλά και της Ελλάδας, ενώ αναφέρονται και εξαγωγές φυτώριων προς καλλιέργεια στην Ιταλία.
Φάρμακο για τους αρχαίους, όπως μας πληροφορεί ο Διοσκουρίδης, χαίρει -δικαιολογημένα -μεγάλης εκτιμήσεως στην Κρήτη. Συλλέγεται και τρώγεται με λάδι και ξύδι. Το φυτό σταμναγκάθι είναι θάμνος αγκαθωτός, αλλά οι αγκάθες του δεν είναι τόσο αιχμηρές ώστε να καθιστούν δύσκολη την περισυλλογή των μικρών βρώσιμων πράσινων φύλλων του. Η ονομασία του οφείλεται σε μια παλιά συνήθεια των Κρητικών: Με τους θάμνους αυτούς σκέπαζαν τα στόμια των σταμνιών, για να μη μπαίνουν ζωύφια μέσα στο νερό). Όπως συμβαίνει με όλα τα χόρτα της Κρήτης, η παρασκευή της σαλάτας εξαρτάται από τις τοπικές ιδιαιτερότητες και από τη φαντασία της κάθε νοικοκυράς. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που το σταμναγκάθι χρησιμοποιείται αναμεμειγμένο με άλλα
χόρτα, με λίγο κρεμμύδι (χρησιμοποιείται το χλωρό κρεμμύδι και, κυρίως, τα υπέργεια μέρη του) και άνηθο.

Το ραδίκιο (Cichorium intibus)

Περιζήτητο για τη νοστιμιά του, άφθονο σε χέρσους αλλά και καλλιεργούμενους αγρούς, παρουσιάζεται με διάφορες παραλλαγές ως προς το σχήμα, χρωματισμό και παρουσία ή όχι χνουδιού στα φύλλα. Ιδιαίτερα στην Κρήτη εκτιμάται το “γουλί” η ρίζα, η οποία πιστεύεται ότι έχει “συμπυκνωμένες” θεραπευτικές ιδιότητες. Γενικά όλα τα πικρά χόρτα θεωρούνται “φάρμακα” όταν θεραπεύουν, ή “φαρμάκια” όταν δηλητηριάζουν.

Η γλιστρίδα (Portulaca Oleracia)

Η γνωστή στην υπόλοιπη Ελλάδα «αντράκλα». Αυτοφυής αλλά και καλλιεργήσιμη στην Κρήτη, αποτελεί σπουδαίο σαλατικό της θερινής περιόδου. Συνήθως οι σαλάτες που γίνονται με ωμή γλιστρίδα είναι πολύ νόστιμες, αφού αναμειγνύεται είτε με μαρoύλι, είτε με τομάτα. και αγγούρι, είτε με μαϊντανό και κρεμμύδι, ενώ δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που γίνεται σαλάτα με βραστό αυγό και πατάτα. Σύμφωνα με νεώτερες έρευνες ή υψηλή περιεκτικότητά της σε λιπαρές ουσίες που καταπολεμούν τη χοληστερίνη καθιστά τη γλιστρίδα άριστη και υγιεινή τροφή.

Οι παπούλες ή ψαρές ή καμπυλιές. (Lathyrus ochrus)

Καλλιεργήσιμο λαχανικό που χρησιμοποιείται κυρίως ως σαλατικό, και, σχεδόν πάντα, ωμό. Η γεύση του είναι υπόπικρη. Kατά την περίοδο Τής Mεγάλης Σαρακοστής αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα νηστίσιμα φαγητά της Κρήτης. Τρώγεται με λάδι και ξύδι, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις αλατίζεται και δεν λαδώνεται (κατά τις νηστίσιμες ημέρες που δεν επιτρέπεται η κατανάλωση ελαίου). Σε πολλές περιοχές της Κρήτης συνοδεύει, μαζί με την επίσης ωμή αγκινάρα, το τοπικό ποτό «τσικουδιά».

Αγκινάρα (αγρια)

Αγκαθωτή αγκινάρα. Τρώγεται ωμή ως σαλάτα, ως μεζές συνοδεύει την τσικουδιά. αλλά και ως μαγειρευτή.

Κρεμμυδια Κασσάνων

Μετρίου μεγέθους, μακρουλά, λευκόσαρκα. Καλλιεργούνται στην περιοχή των Κασσάνων του Δήμου Αρκαλοχωρίου. Είναι γλυκά κρεμμύδια. Χρησιμοποιούνται κατά προτίμηση στις σαλάτες.

Βολβοί (ασκορδουλακκοι)

Βολβώδες, αυτοφυώμενο λαχανικό. Τρώγονται βραστοί με λάδι και ξύδι. Με σκόρδο και άνηθο γίνονται ιδιαίτερα νόστιμοι.

Ασκόλυμπρος

Άγριο χέρσο, ποώδες, ετήσιο ή διετές φυτό. Τρώγονται τα στελέχη των φύλλων και η ρίζα, συνήθως ως βραστά, αλλά και ως φρικασέ. Είναι ιδιαίτερα νόστιμο και υγιεινό λαχανικό.

Μάραθο (Foeniculum vulgare , Fennel)

Μάραθο (Foeniculum vulgare , Fennel)

Αυτοφυής, πολυετής πόα της οικογένειας των Σκιαδανθών. Τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί του συλλέγονται από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούνιο, εποχή που ανθίζει το φυτό. Οι καρποί του φυτού (μαραθόσποροι) είναι αρωματικοί και χρησιμοποιούνται ως αρτυματικά ή στην φαρμακευτική βιομηχανία.

Αγριόπρασο ή σχινόπρασο (Allium Schoenoprasum, chives)

Ανήκει στην οικογένεια των Λειριωδών. Φυτρώνει από το Νοέμβριο έως τον Απρίλιο σε υγρά και δροσερά μέρη. Η γεύση του είναι ηπιότερη από αυτή του καλλιεργίσιμου πράσου και γλυκύτερη από του κρεμμυδιού.Μπορεί να καταναλωθεί σε σούπες, πίτες, αλλά και σαλάτες. Στην αρχαιοελληνική γαστρονομική και φυτολογική γραμματεία έχουμε δεκάδες αναφορές στο αγριόπρασο.

Σκούλος: Τραγοπώγων (Tragopogon porrifolius L., Salisify ή Oyster plant)

Φυτό της οικογένειας των Συνθέτων. Ο Θεόφραστος ονόμασε το φυτό «τραγοπώγων», δηλαδή το «γένι του τράγου». Συλλέγεται από τον Ιανουάριο έως το Μάρτιο για τα τρυφερά του φύλλα, τα οποία είναι λογχοειδή και μοιάζουν πολύ με του πράσου, αν και είναι πολύ μικρότερα και στενότερα.

Ζοχός: Σογχός (Sonchus oleraceus L., annual sow thistle)

Φυτό της οικογένειας των Συνθέτων. Η καλύτερη εποχή συλλογής του είναι όταν είναι ακόμα μικρός,τότε που οι τρυφεροί βλαστοί του έχουν γαλακτώδη υφή και τα φύλλα του ευχάριστη γεύση. Ο ζοχός είναι πολύ διαδεδομένο φυτό και απαντάται πολύ εύκολα.

Καυκαλήθρα: Τορδύλιο το άπουλο (Tordylium apulum L., hartwort)

Είναι φυτό ποώδες μονοετές και ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδανθών. Έχει εύθραστα οδοντωτά ή σκιστά φύλλα με έντονη μυρωδιά, για αυτό σε ορισμένες περιοχές τα αποκαλούν «μυρώνια».

Σταφυλίνακας: Δαύκος (Daucuscarota, queen anne’s lace)

Είδος σαρκόριζο, διετές που ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδανθών. Από το είδος αυτό προήλθε με την πάροδο του χρόνου, το γνωστό μας καρότο. Σταφυλίνακας είναι το άγριο αρχαιοελληνικό καρότο, με την λευκή ρίζα και το μεθυστικό άρωμα. Οι τρυφεροί βλαστοί του φυτού έχουν έντονη γεύση και μυρωδιά.

Πεντάνευρο: Αρνόγλωσσον-Πλαντάγον (Plantago, Plantain)

Φυτό της οικογένειας των Πλανταγινιδών. Γενικά το πεντάνευρο φυτρώνει σε υγρά μέρη, έχει μεγάλα φύλλα στα οποία εξέχουν πέντε νεύρα, από όπου και πήρε το όνομά του. Τα φύλλα του έχουν ελαφριά γεύση, γλυκιά και δροσερή. Συλλέγονται από το Δεκέμβριο έως τον Ιούλιο. Στην υπόλοιπη Ελλάδα και την Ευρώπη θεωρείται κατάλληλο μόνο ως ρόφημα, ενώ στην Κρητική κουζίνα προστίθεται μέσα στην ποικιλία των άγριων βρώσιμων χόρτων. Η παράδοση αναφέρεται στο φυτό αυτό ως θεραπευτικό (θεραπεύει τα ‘πέντε νεύρα’, δηλαδή τις πέντε αισθήσεις του ανθρώπου), κυρίως για τσιμπήματα εντόμων και για πληγές που αργεί η επούλωσή τους.

Αχάτζικας: Σκάνδιξ, το χτένι της Αφροδίτης (Scandix pectenveneris L., venus comb ή shepherd’s needle)

Αυτοφυόμενο, ποώδες φυτό, που ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδανθών. Οι αχατζίκοι είναι ζιζάνια που μαζεύονται κατά την περίοδο του χειμώνα και της άνοιξης, όταν ακόμα είναι νεαρής ηλικίας, τρυφερά. Διακρίνονται για τη χαρακτηριστική ευχάριστη γεύση τους. Το άγριο αυτό χόρτο ήταν γνωστό από την αρχαιότητα με το όνομα Σκάνδιξ και είχε ευρεία χρήση στη μαγειρική λόγω της καυστικής και ευχάριστης οσμής του.

Λαγουδοπαξίμαδο: Γλήχωμα (Glechoma hederacea, ground ivy)

Αυτοφυόμενο, ποώδες φυτό, που ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών. Φυτρώνει σε δροσερά και σκιερά μέρη, κατά προτίμηση στις ρίζες της χαρουπιάς και μέσα στα σκίνα. Αφθονεί κυρίως στην Ανατολική Κρήτη, όπου και χρησιμοποιούνται σε μεγάλες ποσότητες οι βλαστοί και τα φύλλα του. Λόγω της ιδιαίτερης αρωματικής γεύσης του, προστίθεται συχνά στα φαγητά αντί του μαϊντανού. Το λαγουδοπαξίμαδο ή γλήχωμα το κισσόφυλλον μοιάζει με τον κισσό, όχι μόνο στην ονομασία, αλλά και στην μορφή. Οι βλαστοί του έρπουν, αλλά τα φύλλα του είναι όρθια.

Γοργογιάννης: Βερβένα η φαρμακευτική ή ιεροβοτάνη (Verbena oficinalis, verbena ή vervain)

Πολυετές, ποώδες φυτό, που ανήκει στην οικογένεια των βερβενιδών. Η ονομασία του είναι σύνθετη από τις λέξεις γοργός (=γρήγορος) και υγιαίνω, λόγω της ιδιότητάς του να σταματά τις αιμορραγίες. Το έγχυμά του είναι άοσμο και κάπως πικρό και χρησιμοποιείται σαν θεραυτικό βότανο για διάφορες παθήσεις. Ενώ στην Ελλάδα και την Ευρώπη θεωρείται κατάλληλο μόνο ως ρόφημα, στην Κρητική κουζίνα προστίθεται μέσα στην ποικιλία των άγριων βρώσιμων χόρτων, σε μικρή ποσότητα, όχι για την νοστιμιά του, αλλά ως φάρμακο. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αφιερώσει το φυτό στις Δρυίδες, νύμφες των δασών, πιστεύοντας ότι έχει μαγικές ιδιότητες.

Στρουφούλι: Σιληνή (Silene vulgaris, bladder campion)

Μονοετές, ποώδες φυτό, που ανήκει στην οικογένεια των Καρυοφυλλιδών. Είναι από τα πιο λεπτά και μικροκαμωμένα ζιζάνια των καλλιεργημένων εκτάσεων. Τα φύλλα του είναι λογχοειδή και συλλέγονται όταν είναι πολύ μικρά, κυρίως από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο. Είναι υπόπικρα και έχουν έντονο άρωμα και γεύση. Δεν τρώγονται ποτέ όταν ανθήσουν, γιατί θεωρούνται δηλητηριώδη. Οι βοτανολόγοι του έδωσαν το όνομα ‘σειληνή’ σε ανάμνηση των Σειληνών της Διονυσιακής μυθολογίας.

Μαρουλίδα, Κοφτό, Αγριοραδίκι κ.λπ.(Taraxacum sp.)

Υπάρχουν διάφορα είδη Taraxacum (minimum, allepicum, bithynicum, hellenicum, megalorhizon, και ίσως και officinale) στην Κρήτη, τα οποία συλλέγονται με διαφορετικές ονομασίες κατά περιοχή. Η ονομασία “Μαρουλίδα” χρησιμοποιείται στις τέως επαρχίες Κυδωνίας και Κισσάμου του Νομού Χανίων, ενώ στην τέως επαρχία Αποκορώνου η ίδια ονομασία αναφέρεται στο ενδημικό λαχανευόμενο φυτό Petromarula pinnata L. H ονομασία “κοφτό” δίδεται στο φυτό στις περισσότερες περιοχές του Ν. Ηρακλείου.

Γαλατσίδα  (Reichardia picroides L.)

Θεωρείται εκλεκτή τροφή. Ωμό τρώγεται πάντα με ξύδι λόγω της πικρής του γεύσης. Η αγαλατσίδα (Reichardia picroides ). Είναι η «γαλακτίτις» των βυζαντινών, η «γαλακτίδα» του Mεσαίωνα, η γαλατσίδα ή αγαλατσίδα της σημερινής Κρήτης. Παρετυμολογικά συνδέθηκε με το γάλα και συχνά την κατανάλωναν οι θηλάζουσες μητέρες, πιστεύοντας ότι τις υποβοηθούσε να «κατεβάσουν γάλα. Η γεύση της είναι υπόγλυκη.

Κάππαρη (Capparis spinosa L.)

Έρπων θάμνος με (spinosa ) ή χωρίς (inermis) αγκάθια στους βλαστούς, στην παραλιακή και ημιορεινή ζώνη σε βράχους, τοίχους ή και καλλιεργούμενα χωράφια όπου θεωρείται ” ζιζάνιο”.

Κρίταμος (Crithmum maritimum)

Το βρίσκουμε σε βράχους και πετρώδεις τοποθεσίες της παραθαλάσσιας ζώνης

Κουτσουνάδα, Παπαρούνα (Papaver rhoeas L.)

Η γνωστή μας παπαρούνα, άλλοτε (προ της ανακαλύψεως των ζιζανιοκτόνων), υπεύθυνη για το κόκκινο χαλί των αγρών μας.

Δείτε επίσης το άρθρο για τα άγρια χόρτα του Κ. Οικονομάκη.
Πηγές:

• Επιχειρησιακό πρόγραμμα έρευνας και τεχνολογίας (ΕΠΕΤ ΙΙ) «Μελέτη χαρακτηριστικών παραδοσιακών τροφίμων: άγρια χόρτα και παραδοσιακά χορτοπιτάκια»
• Μαρία & Ν. Ψιλλάκης, «Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα»
• Κώστας Οικονομάκης. Τα άγρια χόρτα στην Κρητική Διατροφή
• Votana.eu1. Ραδίκι πλατύφυλο ή Μαυρορόϊδικο. Είναι γλυκό στη γεύση και έχει χοντρό κοτσάνι που καλό είναι να μην το πετάμε αλλά να το καθαρίζουμε γύρω-γύρω γιατί αυτό λένε έχει τις περισσότερες βιταμίνες.
  
  
  
  

  2. Ραδίκι κατσαρό ή Λαδάκι. Γευστικά είναι όπως το προηγούμενο και ισχύουν τα ίδια για το κοτσάνι του. Απλά όπως βλέπετε στη φωτογραφία επειδή είναι πιο αραιό από το προηγούμενο θέλει μεγάλη προσοχή για να διακριθεί μέσα στα αγριόχορτα.
  
  

  3. Ραδίκι εύθραυστο κοινώς Αλευράκι. Θέλει μεγάλη προσοχή στο μάζεμα γιατί σκορπίζει εύκολα. Είναι πολύ νόστιμο, βράζει αμέσως και τρώγεται και ωμό!
  4. Ραδίκι γιγαντόσωμο ή Τραχύ. Η αφή του είναι τραχειά και γίνεται τόσο μεγάλο που μπορείς με 5 τέτοια ραδίκια να γεμίσεις μια κατσαρόλα.
  
  5. Τζοχός ο Μεγαλοπρεπής! Ναι είναι και αυτός ραδικοειδές μόνο που είναι πιο τρυφερός και θέλει λιγώτερο βράσιμο. Μαζί πάντως με τα υπόλοιπα δίνει πολύ καλύτερα αποτελέσματα από ότι να βράζεται μόνος του.
  

  
  

  6. Ραδίκι πικρό το περιβόητο Ταραξάκο. Σήμα κατατεθέν του είναι το κίτρινο λουλουδάκι και ευδοκιμεί όχι μόνο σε όλη την Ελλάδα αλλά σε ολόκληρο σχεδόν τον πλανήτη. Είναι το χόρτο που κάνει καλό στις περισσότερες παθήσεις και κάλλιστα θα μπορούσε να ονομαστεί και "πανάκεια". Είναι πικρό στη γεύση του και πιο σκληρό από τα άλλα. Αν δεν μπορείτε να το φάτε μόνο του ανακατέψτε το με τα υπόλοιπα.

  

  7. Ραδίκι το origimal ή κοκκινορόϊδικο. Είναι ο βασιλιάς των ραδικιών. Είναι αυτό που σε καλλιεργημένη μορφή το βρίσκουμε στις Λαϊκές. Είναι πολύ ευαίσθητο και απίθανα νόστιμο. Εκτός από βραστό σαν σαλάτα γίνεται καταπληκτικό φρικασέ με αρνί ή κατσίκι!

  8. Ραδίκι σαρκώδες ή κοκκινολάχανο. Γίνεται πολύ μεγάλο έχει χοντρό κοτσάνι και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με μυρωδικά σαν γέμιση πίτας.
  Πηγή>cookthebook.blogspot.gr
  
  
  Αγκινάρα άγρια-Cynara cardunculus
  Άλλες ονομασίες: Αγριαγκινάρα, αγκιναράκια, χαρακάκια 
  Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteracea
  

  

  Πολυετές φυτό που φτάνει πάνω από 1 μέτρο ύψος. Βρίσκεται αυτοφυές σε όλες τις θερμές περιοχές της Ελλάδας, σε ακαλλιέργητα μέρη. Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί, τα φύλλα και οι ανθοκεφαλές, την άνοιξη πριν ανθίσουν. Μαγειρεύονται βραστές με άλλα λαχανικά (αλλά πολίτα), αλλά και με κρέας. Οι μικρές ανθοκεφαλές μαγειρεύονται με αυγά ομελέτα και μπορούν να γίνουν και τουρσί.
  Δείτε ακόμη: Αγκινάρα: Πολύτιμο φάρμακο για το συκώτι και τη χολή.
  
  
  Αγριοζοχός-Urospermum picroidesΆλλες ονομασίες: Πικρίθρα, ΚουφολάχανοΟικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae
  

   

  Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20-50 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Το σχήμα τους και οι διαστάσεις των φύλων του δεν είναι σχεδόν ποτέ το ίδιο. Τα φύλλα του είναι σκουροπράσινα οδοντωτά και μακριά με παχύ κόκκινο μίσχο και κεντρικό νεύρο. Μαζεύεται από το Φθινόπωρο μέχρι το τέλος της άνοιξης. Η γεύση των φύλλων είναι λίγο πικρή, τρώγονται ωμά σε σαλάτες, μαγειρεύονται μόνα τους βραστά με μπόλικο λεμόνι ή σε συνδυασμό με αρνί ή κατσίκι. Τέλος χρησιμοποιούνται και σε χορτόπιτες.
  
  
  Αγριοκαρδαμούδα-Capsella bursa-pastoris
  Άλλες ονομασίες: Αγριοκάρδαμο, τζουρκάς, ραγιάς
  Οικογένεια: Brassicaceae
  

   

  Ετήσιο ή διετές φυτό (κοινό ζιζάνιο), που φτάνει περίπου μέχρι τα 40 εκατοστά ύψος. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους, σε όλη την Ελλάδα. Τα φύλλα τους τρώγονται βραστά με άλλα χόρτα και χρησιμοποιούνται σε σαλάτες μαζί με τα άνθη τους, για πιπεράτη γεύση.
  
  
  Αντράκλα-Portulaca Oleracia
  Άλλες ονομασίες: Γλιστρίδα, σκλιμίτσα, τρέβα, χοιροβότανο
  Οικογένεια: Portulacaceae
  

   

   

  Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα για αυτό θεωρείτε και ζιζάνιο. Τα φύλλα της είναι σκουρωπά πράσινα, σαρκώδεις και παχιά. Λέγεται ότι αν μασήσεις μερικά φρέσκα φύλλα και τα βάλεις κάτω από τη γλώσσα σου ξεδιψάς. Έχει πολύ βιταμίνη C και σίδηρο και μια διατροφική έρευνα στην Κρήτη έδειξε ότι η κατανάλωσή της, όπως και η τσουκνίδα βοηθάει την καρδιά (είναι το φυτό με τα περισσότερα ω3 λιπαρά).
  Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές τους από την αρχή του καλοκαιριού μέχρι το φθινόπωρο. Τρώγεται ωμή σαλάτα με λαδόξιδο και κρεμμύδια ή προσθέτετε στη ντοματοσαλάτα. Γενικά μπορεί να αντικαταστήσει τα μαρούλια σαν πράσινο λαχανικό. Μαγειρεύεται γιαχνί κατσαρόλας.
  
  Ασφόδελος-Αsphodelus aestivus
  Άλλες ονομασίες: Σπερδούκλι, ασπέρδουκλας, ασφεντυλιά, ασκέλα
  Οικογένεια: Λειλιϊδών-Liliaceae
  

   

  Ο ασφόδελος είναι πολυετές βολβώδες φυτό που φτάνει συνήθως ένα μέτρο ύψος (μέχρι 1,5). Τα φύλλα του ξεκινούν όλα από τη βάση του φυτού σχηματίζοντας σχήμα V, έχουν γκριζοπράσινο χρώμα και στην κορυφή τους είναι μυτερά.
  Τα άνθη έχουν χρώμα λευκό με καστανοκόκκινες ραβδώσεις στο κέντρο και σχηματίζονται πολλά μαζί στην κορυφή του κεντρικού στελέχους του φυτού. Οι καρποί είναι στρογγυλές κάψουλες. Ανθίζει από Φεβρουάριο μέχρι Ιούνιο.
  Οι ρίζες του μοιάζουν σαν δάχτυλο ή καρότο, έχουν χρώμα καφέ και είναι χυμώδεις. Τα φυτά σχηματίζονται από συστάδες λογχωτών φύλλων που μοιάζουν κάπως με τα φύλλα του κρεμμυδιού και φτάνουν μήκος συνήθως τα 50 εκατοστά.
  Ο κοινός ασφόδελος συναντάται σε λιβάδια, βοσκότοπους, βραχώδη εδάφη, πεδιάδες, παρυφές των δρόμων, κήπους.
  Στην Ελλάδα συναντάμε πέντε είδη. Σύμφωνα με το Θεόφραστο οι κόνδυλοι, οι βλαστοί και τα σπέρματα τρώγονται, ο δε Διοσκουρίδης τις αναφέρει τις ρίζες σαν θεραπευτικές.
  Οι ρίζες του φυτού ξεραίνονται και βράζονται σε νερό, παράγοντας μια κολλώδη ουσία που σε μερικές χώρες ανακατεύεται με δημητριακά ή πατάτες για να φτιαχτεί ασφοδελόψωμο.
  Στην Ελλάδα, το 1917 κατά τον αποκλεισμό και έπειτα κατά τη γερμανική κατοχή, πολλές οικογένειες κατάφεραν να επιβιώσουν χρησιμοποιώντας για τροφή τα ριζώματα του ασφόδελου.
  Κατά καιρούς είχε χρησιμοποιηθεί ως συγκολλητική ουσία, για την παρασκευή αλκοόλ αλλά και ως αλοιφή κατάλληλη για κάθε πληγή.
  Ένα είδος κόλας παράγεται από τους βολβούς του ασφοδέλου, οι οποίοι πρώτα ξεραίνονται και μετά αλέθονται. Οι τσαγκάρηδες τους κοπάνιζαν μέσα σε γουδί και έφτιαχναν μία πολύ ισχυρή κόλα, το τσιρίχιν, ιδανική για τα δέρματα.
  Πρόκειται για ένα σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό, γιατί ανθίζει από νωρίς και δίνει τροφή στις μέλισσες.
  
  
  Βλίτο–Amaranthus sp.
  Άλλες ονομασίες: Βλίστρος, γλίστρος, γλίντρος, βλιταράκι 
  Οικογένεια: Amaranthacae
  

    

  Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 80 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Αποτελεί μεγάλο ζιζάνιο στις καλλιέργειες γιατί πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα και γρήγορα. Ο σπόρος του μπορεί να φυτρώσει και μετά από δέκα χρόνια. Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές τους από αρχή καλοκαιριού μέχρι το φθινόπωρο. Πρέπει να το κλαδεύουμε συχνά για να πετάει από τα πλάγια πριν προλάβει να κάνει σπόρους. Τρώγονται βραστά με ξύδι ή λεμόνι και σε συνδυασμό με σκόρδο ή τσιγαριστά με διάφορα άλλα λαχανικά όπως οι κολοκυθοκορφάδες. Φτιάχνεται μέχρι και γιαχνί με πατάτες και χρησιμοποιείτε και για πίτες μαζί με άλλα χόρτα.

  
  

  Βολβοί-Mouscari comosumΆλλες ονομασίες: Κουρκουτσέλια, κρεμμυδούλες, σκυλοκρέμμυδα,ασκορδούλακας, σκορδούλακας, βροβιός Οικογένεια: Liliaceae
  

   

   

  Πολυετή φυτά που φτάνουν τα 20 εκατοστά. Τα συναντάμε παντού σε χέρσα αλλά και καλλιεργημένα μέρη. Ανθίζουν από Φεβρουαρίου έως Απρίλιο ανάλογα τις περιοχές. Τα βλαστάρια με τα άνθη τους τρώγονται τσιγαριστά σε ομελέτες. Οι βολβοί βράζονται για να ξεπικρίσουν και σερβίρονται με λάδι και ξύδι ή γίνονται καταπληκτικό τουρσί για μεζές!
  

  

  
  

  
  

  
  

  
  Σίλυβο το μαριανό-Silybum marianum/Cardus marianus
  Άλλες ονομασίες: Γαϊδουράγκαθο, κουφάγκαθο, κάρδος, σίλυβο.
  Οικογένεια: Σύνθετα (Compositae).
  Συγγενή είδη: Cnicus benedictus-αγιάγκαθο

   

  Διετές ακανθώδες φυτό που φθάνει σε ύψος το 1,5 μέτρο. Τα φύλλα του είναι πράσινα με χαρακτηριστικά άσπρα σημάδια σαν φλέβες και τα λουλούδια του έχουν χρώμα βυσσινί.Είναι φυτό ιθαγενές της Μεσογείου και φυτρώνει σε όλη την νότια Ευρώπη. Είναι αυτοφυές, ευδοκιμεί σε χερσότοπους αλλά και σε καλλιεργημένες εκτάσεις. Προτιμά τα ηλιόλουστα μέρη και τα καλά στραγκιζόμενα εδάφη. Πολλαπλασιάζετε εύκολα από μόνο του με τους σπόρους του και αντέχει μέχρι και τους -15 βαθμούς κελσίου.
  H ρίζα και τα φρέσκα νέα φύλλα του τρώγονται ωμά ή μαγειρεμένα αλλά πρέπει πρώτα να αφαιρεθούν οι αιχμηρές άκρες τους, το οποίο είναι αρκετά χρονοβόρο. Τα φύλλα είναι αρκετά παχιά και έχουν ήπια γεύση όταν είναι νέα, αλλά γίνονται πιο πικρά το καλοκαίρι με τη ζέστη. Μαγειρεμένα έχουν γεύση σπανακιού.
  Τα κεφάλια του μπορούν να φαγωθούν όπως οι αγκινάρες πριν ανθίσουν, αλλά είναι πολύ πιο μικρά. Οι ξεφλουδισμένοι μίσχοι του τρώγονται ωμοί ή μαγειρεμένοι, είναι εύγευστοι και θρεπτικοί και μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως το σπαράγγι ή το ρεβέντι ή να προστεθούν σε σαλάτες. Τρώγονται καλύτερα την άνοιξη όταν είναι νέοι πριν σκληρύνουν. Οι ψημένοι σπόροι του είναι υποκατάστατο του καφέ.
  Δείτε ακόμη: Γαϊδουράγκαθο, ο άγγελος της υγείας μας!
  
  
  Ραπανίδα-Raphanus raphanistrumΆλλες ονομασίες: Άγρια ραπάνια, ραπανόβρουβαΟικογένεια: Brassicaceae
  

   

  Ετήσια φυτά που φτάνουν τα 60 εκατοστά Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους σαν ζιζάνιο. Τα φύλλα τους είναι πράσινα μακριά.
  Τα τρυφερά φρέσκα φύλλα μαζεύονται από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη.
  Μαγειρεύονται βραστά για σαλάτα και τρώγονται με ξύδι ή λεμόνι, ή γίνονται τσιγαριστά με μυρωδικά.
  
  
  Ζοχός-Sonchus oleraceus
  Άλλες ονομασίες: Τσόχος, σφογκός 
  Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae
  

   

   

  Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 40-80 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα του είναι ανοιχτοπράσινα οδοντωτά και περιέχουν γαλακτώδη χυμό. Μαζεύεται από τις αρχές του φθινοπώρου μέχρι το τέλος της άνοιξης. Η γεύση τους είναι λίγο γλυκιά και τρώγονται βραστά με μπόλικο λεμόνι και μπαίνουν και σε χορτόπιτες μαζί με άλλα χόρτα και μυρωδικά.
  
  
  Καλέντουλα-Calendula officinalis
  Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae
  

    

  Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 50 εκατοστά Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα πέταλα από τα άνθη της, από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Χρησιμοποιείτε σε δερματικές παθήσεις και σε φαγητά για να δίνει κίτρινο χρώμα και άρωμα.
  Δείτε ακόμη: Καλέντουλα: ιδιότητες, χρήσεις και συνταγές!
  
  
  Καλόγερος-Erodium cicutariumΆλλες ονομασίες: Περδικονύχι, χτενάκι, βελονιά, πιρουνάκιΟικογένεια: Geraniaceae

   

   

  Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Μαζεύεται τρυφερός τον χειμώνα μέχρι την άνοιξη πριν ανθίσει.Χρησιμοποιείτε κυρίως σε πίτες αλλά και σε ομελέτες με λαχανικά.
  
  
  Κάπαρη-Capparis spinosa
  Οικογένεια: Capparaceae

   

  Πολυετές φυτό που φυτρώνει σε όλη την Ελλάδα. Ανθίζει το καλοκαίρι και από αυτή μαζεύονται τα μπουμπούκια της πριν ανθίσουν. Ξεπικρίζονται σε νερό και διατηρούνται σε άλμη ή ξύδι αναλόγως πως τα θέλουμε. Χρησιμοποιείτε σε τουρσιά και σαλάτες.
  
  
  Καρότο άγριο-Daucus carota
  Άλλες ονομασίες: Δαυκί, παστινάκα, χαβούζι, σταφυλινάκι
  Οικογένεια: Apiaceae
  

   

  Διετές φυτό που μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο ύψος. Φυτρώνει παντού και είναι εξαπλωμένο σε όλη την Ελλάδα. Τα φύλλα και τα βλαστάρια του βράζονται και τρώγονται μόνα τους ή με άλλα χόρτα, όπως και του ήμερου (είναι και αντικαρκινικά). Χρησιμοποιούνται ακόμα σε χορτόπιτες για να δώσουν άρωμα (μυρίζουν περίπου σαν τον μαϊντανό). Τρώγεται και η ρίζα του, αλλά είναι πιο σκληρή και μικρή από του ήρεμου καρότου.
  
  
  Καυκαλήθρα-Tordylium apulum
  Άλλες ονομασίες: Μοσχολάχανο, καυκαλίδα, αγριοκουτσουνάδα 
  Οικογένεια: Apiaceae

   

   

  Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φύλλα και οι τρυφερές κορφές της από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Τη χρησιμοποιούμε κυρίως σε πίτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φασολάδες και σάλτσες.
  
  
  Λάπαθο-Rumex sp.
  Άλλες ονομασίες: Λάπατο, ξυνολάπατο, ξινήθρα, αγριοσέσκλο
  Οικογένεια: Polygonaceae
  

   

    

  Ετήσια φυτά που φτάνουν τα 50 εκατοστά. Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Έχει γύρω στα 5 είδη πολύ διαδεδομένα στην Ελλάδα.
  Τα φύλλα του είναι σκουροπράσινα και έχουν μια ελαφριά ξινή γεύση. Μαζεύεται από τις αρχές του φθινοπώρου μέχρι το τέλος την άνοιξη. Μαγειρεύονται βραστά μόνα τους ή με κρέας και χρησιμοποιούνται για χορτόπιτες.
  
  
  Μάραθος-Foeniculum vulgare
  Άλλες ονομασίες: Μάλαθρο, φινόκιο 
  Οικογένεια: Apiaceae
  

   

  Πολυετές φυτό που φτάνει τα δύο μέτρα. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φρέσκα φύλλα από το χειμώνα έως το τέλος της άνοιξης. Το χρησιμοποιούμε σε λαχανόπιτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φρέσκιες σαλάτες και σάλτσες.
  Δείτε ακόμη: Μάραθος και Μαραθόριζα (Φινόκιο).
  
  
  Μολόχα-Malva sp.Άλλες ονομασίες: Μουλούχα, αμπελόχαΟικογένεια: Malvaceae
  

    

  
  Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 90 εκατοστά. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φύλλα και οι τρυφερές κορφές της από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Τα φύλλα τρώγονται βραστά με άλλα χόρτα, ή γίνονται ντολμαδάκια.
  Δείτε ακόμη: Μολόχα «παύει τας ωδίνας»!

  
  

  
  
  Μπόραγκο-Borago officinalis Άλλες ονομασίες: Αρμπέτα, πουράντζα 
  
  

  
  

  • Οικογένεια: Boraginaceae
    

      

    Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 40 εκατοστά. Τα συναντάμε παντού σε ακαλλιέργητους αλλά και καλλιεργημένους τόπους. Φυτρώνει από μόνο του στην νότια Ευρώπη. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλους τους τύπους εδάφους ακόμα και σε γλάστρες. Ανθίζει από την άνοιξη έως το καλοκαίρι. Τα άνθη και τα φύλλα του τρώγονται σε σαλάτες και δίνουν μια δροσερή γεύση απαλή σαν του αγγουριού. Είναι φαρμακευτικό αλλά και μελισσοκομικό φυτό.
    Προφυλάξεις: Τα φύλλα του αλλά όχι τα άνθη του, περιέχουν μικρές ποσότητες αλκαλοειδών που μπορούν να βλάψουν το συκώτι αν φαγωθούν σε μεγάλες ποσότητες. Όσοι έχουν προβλήματα συκωτιού θα πρέπει να το αποφεύγουν.
    
    
    Μυρώνι (Κτενόχορτο της Αφροδίτης)-Scandix pectin veneris
    Άλλες ονομασίες: Σκαντζίκι, κτενόχορτο της Αφροδίτης, μυριαλίδα
    Οικογένεια: Apiaceae
    

     

    Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φύλλα από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Το χρησιμοποιούμε κυρίως σε πίτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φρέσκιες σαλάτες και σάλτσες.
    
    
    Ξινήθρα- Oxalys acetosella/ Oxalys pes‐caprae (ξινήθρα με διπλά άνθη)
    Άλλες ονομασίες: Οξαλίδα 
    Οικογένεια: Oxalidaceae
    

     

    Τη ξινήθρα τη συναντάμε παντού, γιατί εξαπλώνεται πολύ εύκολα και μπορεί να γίνει ενοχλητικό ζιζάνιο. Περιέχει καλιούχο οξαλικό άλας και μπορεί να αποβεί δηλητηριώδης αν φαγωθεί σε μεγάλη ποσότητα.Χρησιμοποιείτε σε σούπες, σάλτσες και χορτόπιτες σε μικρές ποσότητες, για να δώσει ξινή γεύση.
    Χρειάζεται μεγάλη προσοχή να μην επεκταθεί στο χωράφι σας γιατί εξαπλώνεται γρήγορα παντού, εξαφανίζοντας τα άλλα φυτά.
    
    
    Οβριές-Tamus communis
    Άλλες ονομασίες: Αβρωνιά, ομβριά, βεργιά 
    Οικογένεια: Dioscoreaceae
    

    

    Πολυετές αναριχώμενη κλιματίδα που φτάνει τα 4 μέτρα. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους και κυρίως κάτω από ακαλλιέργητες ελιές. Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί τους, δηλαδή τα νέα βλαστάρια που βγαίνουν από το Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο.
    Τα τρυφερά βλαστάρια βράζονται ελαφρώς και τρώγονται με λάδι και ξύδι για ορεκτικό, αλλά γίνονται και τσιγαριστά με κρεμμυδάκι  Το ζουμί τους πίνεται και είναι διουρητικό.
    Προσοχή! Δηλητηριώδες φυτό που περιέχει μια ουσία ερεθιστική για την επιδερμίδα. 
    
    
    Παπαρούνα-Papaver rhoeas
    Άλλες ονομασίες: Κουτσουνάδα, κοκκινούδα 
    Οικογένεια: Papaveraceae
    

      

    
    Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 30-60 εκατοστά. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Τα φύλλα της είναι ανοιχτοπράσινα Μαζεύεται ολόκληρη από το χειμώνα έως την άνοιξη πριν ανθίσει.
    Τα φύλλα και οι βλαστοί βράζονται και τρώγονται σκέτα ή με άλλα χόρτα. Τι χρησιμοποιούμε ακόμα σε χορτόπιτες μαζί με άλλα μυρωδικά.

    
    

    Πετρομάρουλο-Lactuca serriolaΆλλες ονομασίες:ΑγριομάρουλοΟικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae
    

     

    Διετές φυτό που μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο. Φυτρώνει παντού σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Έχει χοντρό κεντρικό βλαστό με αγκάθια. Οι βλαστοί και τα φύλλα του περιέχουν γαλακτώδη χυμό, ο οποίος είναι ηρεμιστικός και φτιάχνει την διάθεση.
    Το ώριμο μεγάλο φυτό είναι ελαφρώς τοξικό. Τα τρυφερά φύλλα του όταν είναι ακόμα μικρό, βράζονται και τρώγονται μόνα τους ή με άλλα χόρτα.

    
    

    Ραδίκια άγρια-Cichorium intybusΆλλες ονομασίες: Πικροράδικο, πικραλίδαΟικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae
    

      

    Πολυετή φυτά που φτάνουν ένα μέτρο. Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται από το φθινόπωρο με τις πρώτες βροχές έως το τέλος της άνοιξης. Βράζονται και τρώγονται με λαδολέμονο ή μαγειρεμένα με κρέας.
    
    
    Ρόκα (Αζούματο)-Eruca sativa
    Άλλες ονομασίες: Αζούματο 
    Οικογένεια: Brassicaceae
    

      

    Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60-80 εκατοστά। Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα της είναι πράσινα και ο μίσχος της μακρύς και λευκός. Μαζεύονται τα φύλλα και οι τρυφερές κορφές της όλες τις εποχές του χρόνου. Ανθίζει από άνοιξη μέχρι και το καλοκαίρι. Τα άνθη της προσελκύουν τις μέλισσες. Κόβουμε συχνά τα φύλλα της για να εμποδίσουμε την ανθοφορία. Τρώγεται σκέτη σαν ξιδάτη σαλάτα ή με μαρούλι, λάχανο, ντομάτα.
    
    
    Σέσκουλο-Beta vulgaris
    Άλλες ονομασίες: Σέσκλο, γλυκορίζι 
    Οικογένεια: Chenopodiaceae
    

     

    Πολυετές φυτό που φτάνει μέχρι τα 50-60 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα τους είναι σκουροπράσινα γυαλιστερά και το νεύρο τους λευκό και χοντρό. Καλλιεργείται και γι αυτό μαζεύεται, άνοιξη και φθινόπωρο. Η γεύση τους είναι γλυκιά και τα τρυφερά φρέσκα φύλλα τους τρώγονται σαλάτα (σαν μαρούλι) μαζί με κρεμμυδάκι ή πράσο, λάδι και ξύδι.
    Μαγειρεύονται κοκκινιστά μαζί με μυρωδικά και λαχανικά, μαζί με ρύζι (γίνονται σαν το σπανακόρυζο), και ντολμαδάκια. Φυσικά χρησιμοποιούνται και σε χορτόπιτες μαζί με άλλα χόρτα και μυρωδικά.
    
    
    Σινάπι-Sinapis alba 
    Άλλες ονομασίες: Αγριοσινάπια, σινιάβρη, βρούβες, γλυκόβρουβες 
    Οικογένεια: Brassicaceae
    

     

     

    Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 80 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα του είναι πράσινα ανοιχτά.
    Μαζεύονται τα φύλλα το φθινόπωρο έως την άνοιξη.
    Τα φρέσκα τρυφερά φύλλα τους τρώγονται βραστά μόνα τους ή με άλλα χόρτα και χρησιμοποιούνται με άλλα χόρτα σε χορτόπιτες.
    Καλλιεργείται και για τους σπόρους του. Αλεσμένοι χρησιμεύουν στην παρασκευή μουστάρδας.
    
    
    Σκόλυμος-Scolymus hispanicus L.
    Άλλες ονομασίες: σκολιάμπρι, σκόλιαντρος, ασπράγκαθο
    Οικογένεια: Αστεροειδών (Asteraceae)

     

    
    Διετές ή πολυετές φυτό, που μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο ύψος. Έχει βαθιά χοντρή ρίζα και χοντρό κεντρικό βλαστό. Τα φύλλα του είναι οδοντωτά και αγκαθωτά. Ανθίζει το καλοκαίρι και το βρίσκουμε παντού σε όλη την Ελλάδα σε ακαλλιέργητα εδάφη σε χαμηλό υψόμετρο.
    Τα νέα τρυφερά φύλλα πριν γίνουν ακανθωτά και οι τρυφεροί βλαστοί του μαζεύονται από το χειμώνα έως την άνοιξη. Το φθινόπωρο μαζεύεται η ρίζα και οι σαρκώδες ράχες των φύλλων του.
    Τα νέα φύλλα και οι βλαστοί του τρώγονται βραστά μόνα τους ή με άλλα χόρτα.
    Οι ρίζες και οι μίσχοι γίνονται σούπες ή μαγειρεύονται με κρέας. Επίσης μπορούν να βραστούν και να γίνουν τουρσί με ξύδι και λάδι.

    
    

    Σκόρδο άγριο-Allium sativumΆλλες ονομασίες: Σέσκλο, γλυκορίζιΟικογένεια: Chenopodiaceae
    

     

    Πολυετές φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύετε ολόκληρο από το χειμώνα έως το τέλος της άνοιξης. Το χρησιμοποιούμε σε λαχανόπιτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φρέσκιες σαλάτες και σάλτσες.
    
    
    Σπαράγγια άγρια-Asparagus sp.
    Άλλες ονομασίες: Σφαράγια, σπαραγγούδι, φρύγανο, κουτσαγρέλια 
    Οικογένεια: Liliaceae
    

     

    Πολυετές φυτά που φτάνουν το ενάμιση μέτρο. Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους και κυρίως κάτω από ακαλλιέργητες ελιές. Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί τους, δηλαδή τα νέα βλαστάρια που βγαίνουν από το Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο.
    Τα τρυφερά πρώιμα βλαστάρια τρώγονται και ωμά σαν σαλάτα. Μαγειρεύονται ελαφρώς βρασμένα με λάδι και ξύδι για ορεκτικό και το ζουμί τους πίνεται και είναι διουρητικό. Με τα σπαράγγια γίνονται καταπληκτικές ομελέτες και σάλτσες για μακαρονάδα!
    
    
    Στρύφνος-Solanum nigrum
    Άλλες ονομασίες: Στρύχνος, βρομόχορτο, αγριοντοματιά 
    Οικογένεια: Σολανίδη-Solanaceae
    

     

     

    Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Το φυτό κυρίως στους καρπούς του περιέχει σολανίνη που είναι τοξική, αλλά με το βράσιμο γίνετε ακίνδυνη. Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές του όλο το καλοκαίρι. Το χρησιμοποιούμε κυρίως μαζί με βραστά τσιγαριστά λαχανικά, όπως τα βλίτα, τα φασόλια και τα κολοκυθάκια.
    
    
    Ταράξακον το φαρμακευτικόν-Taraxacum officinalis
    Άλλες ονομασίες: Αγριοράδικο, πικραλίδα, αγριομάρουλο
    Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae
    

     

     

    Πολυετές αυτοφυές φυτό που φυτρώνει σε όλο τον κόσμο και φτάνει τα 25 εκατοστά ύψος. Το συναντάμε σε ακαλλιέργητους τόπους και σε χωράφια σαν ζιζάνιο. Πολλαπλασιάζετε εύκολα από τους σπόρους του την άνοιξη. Τα φύλλα του είναι οδοντωτά, ανόμοια μεταξύ τους και μικρότερα από το κοινό ραδίκι cichorium. Τα άνθη του ξεπετάγονται από μικρούς βλαστούς από τη βάση του φυτού είναι μικρά, οδοντωτά και έχουν χρυσαφένιο χρώμα. Τα αγριοράδικα μαζεύονται από τον χειμώνα μέχρι την άνοιξη και τρώγονται ωμά σε σαλάτες ή βραστά, σκέτα ή με κρέας . Ακόμη τα φύλλα του μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε λαχανόπιτες μαζί με άλλα χόρτα.
    Τέλος το taraxacum είναι ισχυρό διουρητικό και μειώνει την ποσότητα των υγρών μέσα στο σώμα, αλλά αντίθετα με τα άλλα διουρητικά που προκαλούν απώλεια καλίου, τα φύλλα του περιέχουν μεγάλες ποσότητες καλίου που τις παρέχουν στον οργανισμό. Η ρίζα και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται για την πρόληψη αλλά και την καταπολέμηση της πέτρας στη χολή.
    
    
    Τσουκνίδα-Urtica dioica
    Άλλες ονομασίες: Αγκινίδα, κνίθα, τσούχνα
    Οικογένεια: Urticaceae
    

     

    Ετήσιο φυτό που μπορεί να φτάσει πάνω από ένα μέτρο. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Μαζεύονται τα νέα φρέσκα φύλλα από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη πριν ανθίσει.
    Τα φρέσκα φύλλα της τρώγονται βραστά σαλάτα ή τσιγαριστά με άλλα μυρωδικά.
    Με τα φύλλα της και άλλα μυρωδικά φτιάχνονται καταπληκτικές τσουκνιδόπιτες!
    
    
    Χηροβότανο-Helminthotheca echioides (L.) Holub(=Picris echioides)
    Άλλες ονομασίες: Μυρμηγκοβότανο, χοιρομουρίδα
    Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae
    

     

    Ετήσιο ή διετές φυτό που φτάνει τα 30-60 εκατοστά.
    Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα. Τα φύλλα του είναι σκούρα πράσινα και χνουδωτά, καλυμμένα με τρίχες. Τα κατώτερα φύλλα του είναι οδοντωτά και τα ανώτερα επιφυή. Το επάνω μέρος των φύλλων είναι γεμάτα με λευκές φλύκταινες (φουσκίτσες). Οι χήρες λέγεται, του έχουν μεγαλύτερη αδυναμία, από αυτό και το όνομά του. Τα νεαρά φυτά του μαζεύονται από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη. Τρώγονται βραστά σκέτα με λαδολέμονο ή σε συνδυασμό με άλλα χόρτα.
    Πηγή: www.ftiaxno.gr
  • 
    

https://okipostisaeiforias.wordpress.com ΑΓΡΙΑ ΧΟΡΤΑ

Οδηγός για τα άγρια χόρτα του ελληνικού βουνού

Posted on March 9, 2015by perekp

Γράφει: Βάσω Φατούρου – 08/03/2015

Τα βουνά της Ελλάδας είναι γεμάτα πράσινο και πολύχρωμες εκτάσεις λουλουδιών. Από τα παλιά χρόνια οι κάτοικοι εμπιστεύονταν τα χόρτα του βουνού άλλοτε για βρώση και άλλοτε για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Είναι μια όμορφη και υγιεινή δραστηριότητα που μπορούμε να ακολουθήσουμε και εμείς! Παρακάτω ακολουθεί ένας μικρός οδηγός των πιο συνηθισμένων φαγώσιμων χόρτων!

1. Πικραλίδα

Ταυτότητα: Πολυετές αυτοφυές φυτό, φτάνει τα 25 εκατοστά ύψος. Η πικραλίδα βρίσκεται ριζωμένη συνήθως σε χωράφια ως ζιζάνιο ή σε ακαλλιέργητους τόπους. Η ρίζα και τα φύλλα της καταπολεμούν την πέτρα στη χολή. Επίσης είναι διουρητική, χωρίς όμως να μειώνει το κάλιο από τον οργανισμό.
Εποχή: Από τον χειμώνα μέχρι την άνοιξη.
Στην κουζίνα μας: Ωμή σε σαλάτες ή βραστά. Τα φύλλα της τα βάζουμε και σε λαχανόπιτες.

2. Γλιστρίδα

Ταυτότητα: Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά. Φημίζεται για τη βιταμίνη C και το σίδηρο που περιέχει. Ο λαός λέει πως αν βάλεις λίγα φύλλα γλιστρίδας κάτω από τη γλώσσα σου, ξεδιψάς (ίσως έτσι βγήκε και η φράση για τον πολυλογά, επειδή νιώθοντας ανακουφισμένος από δίψα, ξεκινά ασταμάτητο μονόλογο)!
Εποχή: Από αρχές του καλοκαιριού μέχρι το φθινόπωρο.
Στην κουζίνα μας: Τρώγεται ωμή σε σαλάτα και μπορεί να αντικαταστήσει τα μαρούλια σαν πράσινο λαχανικό.

3. Πικροράδικα

Ταυτότητα: Πολυετή φυτά που φτάνουν το 1 μέτρο. Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε χωράφια αφρόντιστα και ακαλλιέργητα.
Εποχή: Από το φθινόπωρο με τα πρωτοβρόχια έως το τέλος της άνοιξης.
Στην κουζίνα μας: Βραστά με λαδολέμονο ή μαγειρεμένα με κρέας.

4. Γαϊδουράγκαθο – σίλυβο

Ταυτότητα: Διετές αυτοφυές, ακανθώδες φυτό που φθάνει το 1,5 μέτρο ύψος. Τα πράσινα φύλλα του διαφέρουν από τις άσπρες γραμμές. Ευδοκιμεί κοντά σε χερσότοπους.
Εποχή: Φθινόπωρο και χειμώνα (αντέχει μέχρι και τους -15 βαθμούς Κελσίου).
Στην κουζίνα μας: Εάν αφαιρέσουμε τα αγκάθια του, μπορούμε να μαγειρέψουμε τη ρίζα και τα φρέσκα φύλλα του, που θυμίζουν σπανάκι.

5. Ραπανίδα 

Ταυτότητα: Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά. Εξαπλώνεται σαν ζιζάνιο σε διάφορους τόπους. Ξεχωρίζει για τα μακριά, πράσινα φύλλα της.
Εποχή: Από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη.
Στην κουζίνα μας: Πολύ νόστιμα χόρτα βραστά ως σαλάτα με λαδόξυδο.

6. Περδικονύχι

Ταυτότητα: Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά. Το συναντάμε σε μεγάλη ποσότητα στα ελληνικά βουνά, αλλά και σε χωράφια.
Εποχή: Από το χειμώνα μέχρι την άνοιξη, προτού ανθίσει.
Στην κουζίνα μας: Το περδικονύχι το χρησιμοποιούμε σε ομελέτες και σε διάφορες πίτες.

7. Καυκαλήθρα

Ταυτότητα: Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά. Είναι γνωστή και ως καυκαλίδα, μοσκάκι, αγριοκουτσουνάδα, μερουλήθρα, και μοσχολάχανο. Το άρωμά της είναι έντονο γεμάτο φρεσκάδα.
Εποχή: Από το χειμώνα μέχρι την άνοιξη, προτού ανθίσει.
Στην κουζίνα μας: Εκτός από τις πίτες, χρησιμοποιείται ως μυρωδικό σε φασολάδες.

8. Οξαλίδα 

Ταυτότητα: Ποώδες φυτό με κίτρινα άνθη. Η οξαλίδα χρησιμοποιείται ως υποκατάστατου του αλατιού και του ξυδιού, όμως σε μεγάλες ποσότητες ενδέχεται να είναι δηλητηριώδης.
Εποχή: Σχεδόν όλες τις εποχές, τη συναντάμε παντού, γιατί εξαπλώνεται πολύ εύκολα.
Στην κουζίνα μας: Τη χρησιμοποιούμε σε σούπες, σε σάλτσες και σε χορτόπιτες σε προσεκτικές, μικρές ποσότητες, για να δώσει μια ξινή γεύση.

9. Ρόκα – Αζούματο 

Ταυτότητα: Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60-80 εκατοστά. Μαζεύει τις μέλισσες με τα άνθη της, που είναι μακριά και λευκά.
Εποχή: Ανθίζει από άνοιξη μέχρι και το καλοκαίρι.
Στην κουζίνα μας: Κόβουμε συχνά τα φύλλα της για να εμποδίσουμε την ανθοφορία. Τρώγεται σκέτη σαν ξιδάτη σαλάτα ή με μαρούλι, λάχανο, ντομάτα.

10. Σινάπι – Βρούβες

Ταυτότητα: Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 80 εκατοστά. Στην Ελλάδα το συναντούμε πολύ συχνά, κάτι που δικαιολογεί τη φράση «πάμε για βρούβες»! Οι αλεσμένοι σπόροι του χρησιμεύουν στην Παρασκευή μουστάρδας.
Εποχή: Μαζεύονται τα φύλλα το φθινόπωρο έως την άνοιξη.
Στην κουζίνα μας: Τα φρέσκα τρυφερά φύλλα τους τρώγονται βραστά μόνα τους ή με άλλα χόρτα και χρησιμοποιούνται με άλλα χόρτα σε χορτόπιτες.

Φωτό από: ftiaxno.gr

Αναδημοσίευση από: tsemperlidou.gr